SPRZECIW OD NAKAZU ZAPŁATY
Odzyskanie pieniędzy od dłużnika to jeden z głównych powodów, dla których ludzie udają się do sądu. Procedura sądowa niemal dla wszystkich roszczeń jest taka sama. Nie ma tutaj znaczenia, czy chodzi o zwrot pożyczki, zapłatę za fakturę czy nieuregulowany w terminie czynsz. By doprowadzić do egzekucji komorniczej, najczęściej trzeba złożyć w sądzie pozew o zapłatę. Jeśli sędzia lub referendarz wyda w takiej sytuacji nakaz zapłaty, podstawowym środkiem obrony przed nim staje się sprzeciw od nakazu zapłaty.
Po co składać sprzeciw?
Często w sprawach o zapłatę sędzia lub referendarz po wstępnej ocenie pozwu uznają go za uzasadniony. Nie oznacza to, że postępowanie się kończy. Żeby jednak obniżyć koszty i przyspieszyć proces, wydają tzw. nakaz zapłaty. Jest to coś w stylu propozycji rozstrzygnięcia. Nakaz uwzględnia kwotę do zapłaty, odsetki i ewentualnie inne koszty.
Po doręczeniu nakazu pozwanemu, ten staje przed dylematem. Może w określonym czasie uznać roszczenie i się od niego nie odwoływać – wtedy sprawa zostaje zakończona. Może także stwierdzić, że nie zgadza się z treścią nakazu zapłaty i chce go zaskarżyć. W tym celu we wskazanym terminie musi złożyć w sądzie sprzeciw od nakazu zapłaty. Jeśli taki sprzeciw nie trafi do akt, nakaz się uprawomocni i wierzyciel może skierować sprawę do komornika.
Sprzeciw od nakazu zapłaty – wymogi formalne
Od kilku lat nie ma już wymogu, by sprzeciw sporządzać na formularzu urzędowym. Wciąż jednak jest to pismo procesowe, dlatego powinno spełniać warunki przewidziane dla pism (art. 126 Kodeksu postępowania cywilnego). Z tego powodu sprzeciw musi wskazywać sąd, oznaczenie stron i właściwy tytuł, a także posiadać uzasadnienie, wypisane fakty i potwierdzające je dowody. Dodatkowo sprzeciw musi być własnoręcznie podpisany. Należy do niego koniecznie dołączyć wszystkie załączniki oraz odpisy dla strony przeciwnej.
To jednak nie wszystko, ponieważ sprzeciw jest tzw. kwalifikowanym pismem procesowym i posiada swoje własne wymagania. Po pierwsze, należy dokładnie opisać, jakiego nakazu zapłaty dotyczy sprzeciw. Po drugie, a jest to sprawa najważniejsza, konieczne jest precyzyjne opisanie, w jakiej części zaskarżamy otrzymany nakaz zapłaty.
Często niewłaściwe oznaczenie zakresu zaskarżenia sprawia, że przegrywamy sprawę jeszcze zanim na dobre się zaczęła. Warto tutaj zawsze konsultować się z adwokatem.
Zarzuty podnoszone w sprzeciwie
Drugim newralgicznym punktem każdego sprzeciwu od nakazu zapłaty jest lista umieszczonych w nim zarzutów. Chodzi tutaj przede wszystkim o takie argumenty, które pod rygorem ich utraty należy zgłosić przed wdaniem się w spór co do istoty sprawy.
W tym zakresie można zarzucać nakazowi zapłaty na przykład:
1. błędną wartość przedmiotu sporu;
2. wcześniejszy zapis na sąd polubowny;
3. konieczność przeprowadzenia mediacji;
4. niewłaściwość miejscową sądu;
5. potrącenie wierzytelności.
Każdy z tych zarzutów, pomijając kwestie merytoryczne, posiada istotne konsekwencje prawne. Czasami ich wskazanie może pomóc Twojej sprawie, innym razem jej zdecydowanie zaszkodzi. Dotyczy to zwłaszcza „niewinnego” potrącenia wierzytelności.
Podsumowanie
W sprawach o zapłatę profesjonalnie przygotowany sprzeciw od nakazu zapłaty jest najważniejszą bronią, jaką posiada pozwany. Dobrze przemyślana argumentacja i właściwe dowody są często w stanie skutecznie walczyć z twierdzeniami pozwu. Z drugiej natomiast strony, źle napisany sprzeciw, złożony po terminie lub posiadający braki formalne jest przepisem na przegraną. Warto, by jego sporządzeniem zajął się więc profesjonalista.
Sprzeciw od nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym
– praktyczny przewodnik w pytaniach i odpowiedziach
Słowem wstępu, zgodnie z brzmieniem art. 480 § 1 k.p.c., sąd wydaje nakaz zapłaty, jeżeli powód dochodzi roszczenia pieniężnego albo świadczenia innych rzeczy zamiennych, a w innych przypadkach – jeżeli przepis szczególny tak stanowi. Co istotne nakaz zapłaty może być wydany w jednym z dwóch postępowań a mianowicie albo w postępowaniu upominawczym albo w postępowaniu nakazowym.
Poniższa publikacja dotyczy zasadniczo nakazu zapłaty wydanego w postępowaniu upominawczym i środka zaskarżenia takiego nakazu, czyli sprzeciwu. Poniżej przedstawiam najczęściej nurtujące Państwa pytania w tejże kwestii.
Czy muszę wnosić sprzeciw od nakazu zapłaty?
Nie, oczywiście nie musisz. To Twoje uprawnienie, nie obowiązek. Jeżeli zgadasz się z treścią wydanego przez sąd nakazu zapłaty to sprzeciw jest zbędny. Ma to także znaczenie pod kątem wysokości kosztów sądowych, które co do zasady ulegają zwiększeniu po wniesieniu sprzeciwu.
Co się dzieje w przypadku braku wniesienia sprzeciwu od nakazu zapłaty?
Trzeba zawsze pamiętać o fakcie, iż nakaz zapłaty, od którego nie wniesiono środka zaskarżenia – sprzeciwu, ma skutki prawomocnego wyroku a co oznacza, że po nadaniu mu klauzuli wykonalności może stanowić podstawę do wszczęcie postępowania egzekucyjnego.
Co dzieje się po wniesieniu (skutecznym) sprzeciwu od nakazu zapłaty?
Po skutecznym wniesieniu sprzeciwu (czyli przede wszystkim złożonego w odpowiednim terminie) nakaz zapłaty traci moc w zaskarżonej części. Na wniosek strony sąd wydaje postanowienie stwierdzające utratę mocy nakazu zapłaty w całości lub części.
Po utracie mocy lub uchyleniu nakazu zapłaty albo w przypadku braku podstaw do jego wydania sąd rozpoznaje sprawę według przepisów ogólnych lub w postępowaniu odrębnym właściwym dla danej sprawy, chyba że przepis szczególny przewiduje inny skutek, w szczególności umorzenie postępowania.
Czy nakaz zapłaty sąd doręcza stronom postępowania?
Tak, nakaz zapłaty zawsze doręcza się stronom. Ponadto pozwanemu nakaz zapłaty doręcza się wraz z odpisem pozwu, z odpisami załączników do pozwu oraz pouczeniem o terminie i sposobie zaskarżenia nakazu oraz skutkach jego niezaskarżenia.
W przypadku wydania przez sąd nakazu zapłaty – jaka jest jego treść?
W nakazie zapłaty sąd nakazuje pozwanemu, aby w terminie oznaczonym w nakazie zaspokoił roszczenie w całości wraz z kosztami albo wniósł środek zaskarżenia.
Czy nakaz zapłaty sąd wydaje na rozprawie czy na posiedzeniu niejawnym?
Nakaz zapłaty sąd wydaje na posiedzeniu niejawnym.
Do jakiego sądu wnosi się sprzeciw od nakazu zapłaty?
Środek zaskarżenia tj. właśnie sprzeciw od nakazu zapłaty wydanego w postępowaniu upominawczym wnosi się do sądu, który wydał nakaz zapłaty.
W jakim terminie wnosi się sprzeciw od nakazu zapłaty?
Odpowiedź na to pytanie jest uzależniona od miejsca doręczenia nakazu zapłaty.
Pozwany ma dwa tygodnie od dnia doręczenia nakazu na wniesienie sprzeciwu, w przypadku nakazu zapłaty wydanego w postępowaniu upominawczym, gdy doręczenie nakazu pozwanemu ma mieć miejsce w kraju.
Ponadto pozwany ma miesiąc na wniesienie sprzeciwu od dnia doręczenia nakazu w przypadku nakazu zapłaty wydanego w postępowaniu upominawczym, gdy doręczenie nakazu pozwanemu ma mieć miejsce poza granicami kraju na terytorium Unii Europejskiej.
Jeżeli doręczenie nakazu ma nastąpić poza terytorium Unii Europejskiej to wówczas pozwany ma trzy miesiące na wniesienie sprzeciwu od dnia doręczenia nakazu.
Czy sprzeciw od nakazu zapłaty trzeba uzasadnić?
Powiedzieć, iż sprzeciw od nakazu zapłaty trzeba uzasadnić to nie powiedzieć nic.
W sprzeciwie trzeba szczegółowo opisać wszystkie argumenty i twierdzenia obrazujące (oczywiście według strony pozwanej tj. wnoszącej sprzeciw od nakazu zapłaty) bezzasadność pozwu, a ponadto to wszystkie te twierdzenia trzeba odpowiednio udowodnić i przedstawić w sprzeciwie dowody na ich poparcie. Innymi słowy – sprzeciw powinien posiadać pełną i wszechstronną argumentację co do twierdzeń pozwu.
Ponadto w piśmie zawierającym środek zaskarżenia (sprzeciw) od nakazu zapłaty pozwany powinien wskazać, czy zaskarża nakaz w całości czy w części oraz przedstawić zarzuty, które pod rygorem ich utraty należy zgłosić przed wdaniem się w spór co do istoty sprawy.
Jakie zarzuty można podnieść w sprzeciwie od nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym?
Wszystko zależy od okoliczności faktycznych i prawnych danej sprawy. Każda sprawa sądowa jest inna i w każdym przypadku inne zarzuty okażą się skuteczne. W sprzeciwie od nakazu zapłaty należy podnieść wszelkie zarzuty, które są w ocenie pozwanego zasadne tj. warunkują bezzasadność powództwa i zmierzają do wykazania racji po stronie pozwanej.
Czy sprzeciw od nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym podległa opłacie sądowej?
Nie, ten rodzaj środka zaskarżenia jest wolny od opłat sądowych. Inaczej sytuacja wygląda w przypadku zarzutów od nakazu zapłaty wydanego w postępowaniu nakazowym, które podlegają opłacie sądowej.
Kiedy sąd nie wyda nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym?
Sąd nie wyda nakazu zapłaty, jeżeli roszczenie jest oczywiście bezzasadne albo twierdzenia co do faktów budzą wątpliwość albo zaspokojenie roszczenia zależy od świadczenia wzajemnego.
Czy sprzeciw muszę złożyć na urzędowym formularzu?
Jeszcze do niedawna formularze były obowiązkowe zarówno co do niektórych pozwów jak i ich środków zaskarżenia. Co jednak ważne od listopada 2019 r. obowiązują nowe zasady w tym zakresie – co oznacza, że nie musisz składać sprzeciwu na formularzu.
Czy sąd może z urzędu uchylić wydany nakaz zapłaty?
Tak, jednakże jedynie w przypadku, jeżeli po wydaniu nakazu zapłaty okaże się, że pozwany w chwili wniesienia pozwu nie miał zdolności sądowej, zdolności procesowej albo organu powołanego do jego reprezentowania, a braki te nie zostały usunięte w wyznaczonym terminie zgodnie z przepisami kodeksu. Wówczas sąd z urzędu uchyla nakaz zapłaty i wydaje odpowiednie postanowienie.
Adwokat Maciej Sechman Kancelaria Adwokacka Katowice
Więcej o autorze powyższej publikacji dowiesz się na tej stronie.
Profesjonalna pomoc prawna w sprawach cywilnych, karnych, rodzinnych i w zakresie szkód górniczych.
