Kiedy można unieważnić małżeństwo?

Kiedy można unieważnić małżeństwo?

 

Kiedy można unieważnić małżeństwo? Najpopularniejszą formą zakończenia małżeństwa w trakcie życia małżonków jest rozwód. Ustawodawca bardzo poważnie podchodzi do stwierdzenia, że rodzina jest podstawową komórką społeczną, dlatego rozwód nie jest łatwy. Z drugiej strony, prawo dokładnie precyzuje, kiedy małżeństwo nigdy nie powinno zostać zawarte. Jeśli omawiane okoliczności ujawnią się jeszcze przed zaślubinami, do zawarcia małżeństwa nie dojdzie. Są jednak i takie sytuacje, gdy o powyższych okolicznościach dowiadujemy się wiele lat później. Dlatego dziś omówię, kiedy można unieważnić małżeństwo. Wszystkie poniższe sytuacje uregulowano w Dziale I Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.

 

Kiedy można unieważnić małżeństwo z powodu wad oświadczenia woli?

 

Kodeks wprowadził trzy niezależne wady oświadczenia woli, które są podstawą unieważnienia małżeństwa. Po pierwsze, małżeństwa nie może zawrzeć osoba, która nie jest w stanie świadomie złożyć oświadczenia woli. Nie może więc tego zrobić osoba nieprzytomna, w śpiączce, pod silnym wpływem alkoholu lub narkotyków.

Po drugie, małżeństwo można unieważnić, gdy jeden z małżonków jest w błędzie co do tożsamości drugiego małżonka. Innymi słowy, ślub będzie nieważny, jeśli nie wiedzieliśmy, z kim w zasadzie go braliśmy. Nie ma tutaj znaczenia, czy błąd celowo wywołała druga strona.

Wreszcie zgodnie z prawem można unieważnić małżeństwo, gdy swoje oświadczenie złożyliśmy pod wpływem groźby dotyczącej poważnego osobistego niebezpieczeństwa. Jeśli ktoś grozi więc nam lub np. naszej rodzinie, że kogoś zabije, jeśli nie weźmiemy ślubu, nasze oświadczenie woli w tym zakresie będzie wadliwe.

 

Przeszkody małżeńskie

 

Kolejna grupa przyczyn unieważniających małżeństwo to tak zwane przeszkody małżeńskie. Związane są one z pewnymi stanami faktycznymi, które nie wynikają z prawidłowości złożonego oświadczenia.

Po pierwsze, unieważnienia można żądać wtedy, gdy małżonkowie nie mieli odpowiedniego wieku. Dla mężczyzn jest to 18 lat, a dla kobiet – 18 lat, lub 16 po zezwoleniu sądu opiekuńczego.

Po drugie, małżeństwa nie może zawrzeć osoba ubezwłasnowolniona całkowicie. Podobnie jest z chorobą psychiczną albo niedorozwojem umysłowym, ale tutaj sąd w wyjątkowych przypadkach może zezwolić na ślub.

Także bigamia jest przeszkodą do wzięcia ślubu. W polskim prawie można być tylko w jednym związku małżeńskim naraz i każdy, kto ma w tym interes prawny, może zażądać unieważnienia kolejnego małżeństwa danej osoby.

Wreszcie przeszkodą małżeńską są szeroko rozumiane stosunki rodzinne. Małżonkami nie może zostać rodzeństwo oraz krewni (rodzice, dziadkowie, dzieci, wnuki) i powinowaci (rodzice, dziadkowie, dzieci, wnuki małżonka) w linii prostej. W tym ostatnim przypadku sąd może z ważnych powodów zezwolić na ślub. Małżeństwa nie zawrą też osoba adoptowana i adoptująca.

 

Przesłanki unieważnienia małżeństwa związane z pełnomocnictwem

 

Ostatnią grupę przesłanek stanowią sytuacje, gdy z jakiegoś powodu pełnomocnik wyznaczony do zawarcia małżeństwa w imieniu strony był umocowany wadliwie a więc jest to kolejna sytuacja kiedy można unieważnić małżeństwo. 

Prawo przewiduje trzy takie przypadki. Po pierwsze, gdy przed ustanowieniem pełnomocnika nie uzyskano niezbędnego zezwolenia sądu. Po drugie, jeśli pełnomocnictwo zostało wadliwie udzielone, czyli było nieważne. Wreszcie wtedy, gdy przed ślubem mocodawca skutecznie odwołał swoje pełnomocnictwo, a więc w chwili zawarcia małżeństwa pełnomocnik nie miał już umocowania.

 

Podsumowanie

 

Zawarcie małżeństwa to istotna zmiana w życiu każdego człowieka. Warto zadbać o to, by przebiegała bez przeszkód. Jeśli masz jakiekolwiek wątpliwości, zwłaszcza w zakresie wad oświadczeń woli lub pełnomocnictwa, niezwłocznie skontaktuj się z adwokatem. Unieważnienie małżeństwa to długi proces obwarowany szeregiem obowiązków. Niemal każda przyczyna ma określony, zwykle dość krótki czas na reakcję, dlatego w takich sprawach niezbędna jest szybka i fachowa pomoc.